زندان قزلحصار کرج، سالهاست نامی آشنا در میان افکار عمومی است؛ محلی برای نگهداری خطرناکترین مجرمان کشور. از عاملان قتلهای خشن و سارقان مسلح تا سوداگران مرگی که ردپایشان بر پرونده هزاران خانواده قربانی دیده میشود. همین زندان، ناگهان به اخبار رسانههای معاند راه پیدا میکند.
در ظاهر، گروهی زندانی با چهرههایی خسته روی زمین نشستهاند و از اعتصاب میگویند، اما آنچه در واقع رخ داده، چیزی فراتر از یک اعتراض صنفی است. بررسیها نشان میدهد برخی رسانههای ضدایرانی با همکاری چند زندانی خاص، پروژهای نمایشی را طراحی کردهاند تا با بهرهگیری از «چهره قربانی» از همان مجرمان خشن و قاچاقچیانی که جامعه را به آشوب کشاندند، ابزار فشار رسانهای تازهای علیه کشور بسازند.
فیلمهای دوربینهای مداربسته زندان قزلحصار، اما پرده از این نمایش برداشت. تصاویری که نشان میدهد همان زندانیان مدعی اعتصاب، ساعاتی بعد از ضبط ویدئوهای تبلیغاتی در حسینیه اندرزگاه، در حال صرف شام و ناهارند. اعتصابسازیای که شاید چند ساعت دوام آورد، اما نشان داد چگونه میتوان از «زندانیان خطرناک» برای ساختن سناریویی رسانهای بهره گرفت. در میان نامها، چهرههایی دیده میشود که سابقهشان خود گویای همهچیز است. از رامین حسنزاده امامقلی، لیدر ادعایی اعتصاب، که با پروندهای سنگین از فروش و نگهداری چند کیلوگرم هرویین و پیشسازهای تولید شیشه در انتظار اجرای حکم است، تا افرادی که به اتهام سرقت مسلحانه و ایجاد رعب و وحشت در محلههای مسکونی محکوم شدهاند. همانها که روزگاری با اسلحه وارد خانه مردم شدند و امروز با دوربین موبایل نقش «قربانی» را بازی میکنند.
اما پرسش اساسی اینجاست: چگونه مجرمانی که روزی جامعه را در ناامنی فرو بردند، امروز به تریبون معاندان تبدل شدهاند؟ پاسخ را باید در دو سطح جستوجو کرد؛ نخست در پروژه ضدایرانی رسانههایی که هر موضوعی را – حتی جانباختگان مواد مخدر یا مجرمان خشن – بهانهای برای هجمه سیاسی میسازند، و دوم در کاستیهای نظام کیفری و بازپروری که گاه اجازه دادهاست چنین چهرههایی هنوز در زندان هم مخاطب و رسانه بیابند.
واقعیت این است که جامعه سالهاست مطالبه مجازات قاطع برای مجرمان خشن را فریاد میزند، اما همین جامعه نیز نگران بازتولید خشونت در پشت دیوارهای زندان است. مجازات، اگر بازدارندگی نیاورد، تنها چرخه جرم را تکرار میکند و فرصت سوءاستفاده تبلیغاتی را به دشمن میدهد.
در ماجرای اخیر قزلحصار، بیش از هر چیز باید به یاد داشت: کسانی که دیروز آرامش مردم را با گلوله و مواد مخدر گرفتند، امروز با تصویرسازی و دروغ رسانهای میخواهند همان امنیت را نشانه بگیرند، این بار نه از پشت دیوار خانهها، که از پشت میلههای زندان.